エンタープライズ:特集 2002/12/06 18:35:00 更新


第5回 Tripwireを運用するときの注意点 (3/4)

rootkitの検出について

 なんらかの方法で侵入に成功したクラッカーは、その痕跡を消そうとしたり、再度侵入するためのバックドアを設置するなど、存在を知られないためにコマンドファイルをすり替える。例を挙げれば「ps」、「netstat」、「ls」などのコマンドファイルがそれにあたる。実際には、こういった改ざんされたコマンドファイルを、侵入に成功した際に1つ1つ入れ替えるのではなく、それらのツールやバックドアなどをひとつにまとめ、侵入時にはすぐに使えるようなキットを用いて改ざんすることが多い。このようなものは「rootkit」と呼ばれている。rootkitについての概要や、検出方法については機会を改めて解説する予定だが、興味のある方は下記のリンクを参照していただきたい。

 ここでは仮に2つのタイプのrootkitがあるとしよう。単純に既知のコマンドファイルなどをすり替えることで存在を隠そうとしたり、バックドアを仕掛けるタイプ(仮に「Application Rootkit」)と、カーネルレベルで動作するタイプ(仮に「Kernel Rootkit」)だ。

 Tripwireでは、Application Rootkitを使用したコマンドファイルなどのすり替えは、当然違反として検出される。しかし、カーネルレベルで動作するKernel Rootkitが使用された場合、ディレクトリ情報をKernel Rootkitに操作されてしまい、Tripwireではその変更が検出されない。

 つまり、Tripwireを導入し、整合性チェックを定期的に行っている場合でも、このようなKernel Rootkitが組み込まれたときや、ポリシーファイルで整合性チェックの対象としてないディレクトリでのファイル変更や改ざんは検出されない、ということも覚えておく必要があるだろう。

【参考になるリンク】
カーネル基盤ルーツキット分析報告書
rpc.statdを利用した攻撃とt0rnkit トロイの木馬設置

Application Rootkitが組み込まれた場合の整合性チェックの結果の例

# tripwire --check
Parsing policy file: /etc/tripwire/tw.pol
*** Processing Unix File System ***
Performing integrity check...
Wrote report file: /var/lib/tripwire/report/linux-20021106-042241.twr
Tripwire(R) 2.3.0 Integrity Check Report
Report generated by:          root
Report created on:            Wed Nov  6 04:22:41 2002
Database last updated on:     Wed Nov  6 04:17:36 2002
===============================================================================
Report Summary:
===============================================================================
Host name:                    linux
Host IP address:              127.0.0.1
Host ID:                      None
Policy file used:             /etc/tripwire/tw.pol
Configuration file used:      /etc/tripwire/tw.cfg
Database file used:           /var/lib/tripwire/linux.twd
Command line used:            tripwire --check
===============================================================================
Rule Summary:
===============================================================================
-------------------------------------------------------------------------------
  Section: Unix File System
-------------------------------------------------------------------------------
  Rule Name                       Severity Level    Added    Removed  Modified
  ---------                       --------------    -----    -------  --------
  Invariant Directories           66                0        0        0
  Temporary directories           33                0        0        0
  Tripwire Data Files             100               0        0        0
  Critical devices                100               0        0        0
* User binaries                   66                2        0        7
  Tripwire Binaries               100               0        0        0
  Kernel Administration Programs  100               0        0        0
* Networking Programs             100               0        0        1
  Libraries                       66                0        0        0
* Operating System Utilities      100               0        0        4
  File System and Disk Administraton Programs
                                  100               0        0        0
  System Administration Programs  100               0        0        0
  Hardware and Device Control Programs
                                  100               0        0        0
  System Information Programs     100               0        0        0
  Application Information Programs
                                  100               0        0        0
  (/sbin/genksyms)
  Shell Related Programs          100               0        0        0
  Critical Utility Sym-Links      100               0        0        0
  Critical system boot files      100               0        0        0
* Critical configuration files    100               0        0        1
* System boot changes             100               0        0        1
* OS executables and libraries    100               0        0        1
  Security Control                100               0        0        0
  Login Scripts                   100               0        0        0
  Shell Binaries                  100               0        0        0
  Root config files               100               0        0        0
Total objects scanned:  12378
Total violations found:  17
===============================================================================
Object Summary:
===============================================================================
-------------------------------------------------------------------------------
# Section: Unix File System
-------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------
Rule Name: User binaries (/usr/sbin)
Severity Level: 66
-------------------------------------------------------------------------------
Added:
"/usr/sbin/in.fingerd"
Modified:
"/usr/sbin"
"/usr/sbin/nscd"
-------------------------------------------------------------------------------
Rule Name: User binaries (/usr/bin)
Severity Level: 66
-------------------------------------------------------------------------------
Modified:
"/usr/bin"
"/usr/bin/du"
"/usr/bin/find"
"/usr/bin/top"
-------------------------------------------------------------------------------
Rule Name: User binaries (/sbin)
Severity Level: 66
-------------------------------------------------------------------------------
Added:
"/sbin/xlogin"
Modified:
"/sbin"
-------------------------------------------------------------------------------
Rule Name: Networking Programs (/sbin/ifconfig)
Severity Level: 100
-------------------------------------------------------------------------------
Modified:
"/sbin/ifconfig"
-------------------------------------------------------------------------------
Rule Name: System boot changes (/var/run)
Severity Level: 100
-------------------------------------------------------------------------------
Modified:
"/var/run/inetd.pid"
-------------------------------------------------------------------------------
Rule Name: Critical configuration files (/etc/rc.d)
Severity Level: 100
-------------------------------------------------------------------------------
Modified:
"/etc/rc.d/rc.sysinit"
-------------------------------------------------------------------------------
Rule Name: OS executables and libraries (/bin)
Severity Level: 100
-------------------------------------------------------------------------------
Modified:
"/bin"
-------------------------------------------------------------------------------
Rule Name: Operating System Utilities (/bin/login)
Severity Level: 100
-------------------------------------------------------------------------------
Modified:
"/bin/login"
-------------------------------------------------------------------------------
Rule Name: Operating System Utilities (/bin/ls)
Severity Level: 100
-------------------------------------------------------------------------------
Modified:
"/bin/ls"
-------------------------------------------------------------------------------
Rule Name: Operating System Utilities (/bin/netstat)
Severity Level: 100
-------------------------------------------------------------------------------
Modified:
"/bin/netstat"
-------------------------------------------------------------------------------
Rule Name: Operating System Utilities (/bin/ps)
Severity Level: 100
-------------------------------------------------------------------------------
Modified:
"/bin/ps"
===============================================================================
Error Report:
===============================================================================
No Errors
-------------------------------------------------------------------------------
*** End of report ***
Tripwire 2.3 Portions copyright 2000 Tripwire, Inc. Tripwire is a registered
trademark of Tripwire, Inc. This software comes with ABSOLUTELY NO WARRANTY;
for details use --version. This is free software which may be redistributed
or modified only under certain conditions; see COPYING for details.
All rights reserved.
Integrity check complete.

前のページ | 1 2 3 4 | 次のページ

[TTS,ITmedia]